Chaos, nieprzewidywalność, zszargane nerwy – opieka nad maluszkiem często całkowicie dezorganizuje uporządkowany świat świeżo upieczonych rodziców. By odzyskać dawną harmonię i ułatwić dziecku przystosowanie się do otoczenia, warto przestrzegać stałego planu dnia. Dobrze ustalony schemat może znacząco ograniczyć stres u rodziców i wspomóc rozwój niemowlaka.
Na czym polega stały rytm dnia?
Każdy z nas żyje według pewnych schematów. Życie wielu osób podporządkowane jest stałym porom pracy i wypoczynku. W codziennym planie zwykle znajduje się czas na zakupy, posiłki, ćwiczenia fizyczne, spotkania ze znajomymi czy oglądanie telewizji. Rytm dobowy regulowany jest również biologicznie – poprzez zmiany w wydzielaniu melatoniny przez szyszynkę zsynchronizowanymi ze zmianami oświetlenia. Oprócz rytmów okołodobowych u ludzi i zwierząt występują też rytmy sezonowe – ściśle związane ze zmianami w świecie przyrody.
U niemowląt nie wszystkie mechanizmy biologiczne harmonizujące odczuwanie czasu funkcjonują wystarczająco efektywnie. Noworodki nie są w stanie odróżnić dnia od nocy. Ich rytm dobowy regulowany jest głównie przez potrzeby fizjologiczne – głód i wydalanie. Z upływem kolejnych miesięcy, wraz z dojrzewaniem układu nerwowego, dziecko uczy się jednak kojarzyć poszczególne czynności z określonymi porami i zapamiętywać ich kolejność. Codzienny harmonogram karmienia, kąpieli czy spacerów wyznacza schemat dziecięcego życia.
Jak stały rytm dnia wpływa na rozwój dziecka?
Stały rytm dnia wpływa pozytywnie na rozwój dziecka. Wyznaczanie niezmiennych pór interakcji z maluszkiem pomaga budować u niego poczucie bezpieczeństwa. Ściśle ustalony plan dnia czyni życie niemowlaka znacznie bardziej przewidywalnym. Dzięki niemu dziecko zyskuje doskonałą orientację w przebiegu zdarzeń, a co za tym idzie – jest dużo spokojniejsze. Unika lęku i stresu związanego z ciągłym przystosowaniem się do zmiennych warunków środowiskowych. Niezmienny plan dnia przyzwyczaja dziecko do otoczenia. Szczególne znaczenie ma dla wrażliwych niemowląt, które najmniejsze zmiany potrafią wytrącić z równowagi. Stały rytm dnia sprawia, że dziecko czuje się pewnie i komfortowo, przez co może spożytkować swoją energię na eksplorację otoczenia oraz zdobywanie cennych umiejętności. Przekłada się to na lepszy rozwój intelektualny, społeczny i fizyczny niemowlaka.
Co więcej, stały rytm dnia ułatwia dziecku zsynchronizowanie pór aktywności i wypoczynku ze schematem, według którego żyją jego rodzice. Życie wedle ustalonego planu od pierwszych miesięcy po narodzinach stanowi też dla maluszka idealne przygotowanie do porządkowania swoich aktywności w wieku przedszkolnym czy wczesnoszkolnym. Starszym dzieciom stały harmonogram pomaga zaakceptować pewne ograniczenia i ułatwia wywiązywanie się z obowiązków domowych oraz szkolonych. Uczy systematyczności, regularności i planowania.
Jak wprowadzić stały rytm dnia do życia dziecka?
Stały rytm dnia warto próbować wypracować już od pierwszych tygodni opieki nad noworodkiem. Najłatwiej ustalić go w oparciu o naturalne potrzeby dziecka. Warto zaobserwować, w jakich porach maluszek jest najbardziej aktywny, a jakie czynności ułatwiają mu zasypianie. Jeśli schemat będzie dostosowany do potrzeb niemowlaka, łatwiej będzie mu go zaakceptować oraz się do niego przyzwyczaić. Nie należy zniechęcać się niepowodzeniami – większość dzieci potrzebuje kilku tygodni, by przyzwyczaić się do stałego planu dnia. Niektóre maluszki mogą potrzebować jednak trochę więcej czasu. W planie dnia niemowlaka bardzo ważną rolę odgrywają codzienne rytuały. To właśnie one stanowią dla maluszka wskaźniki czasu i gwarant bezpieczeństwa. Rytuałem mogą stać się codzienne zabiegi pielęgnacyjne, zabawy czy pieszczoty. Wielu rodziców za najbardziej czytelny i łatwy do wdrożenia rytuał uważa wieczorną kąpiel, która jest symboliczną granicą między fazą dziennej aktywności a wieczornym wypoczynkiem maluszka.
Warto pamiętać, że plan dnia dziecka nie musi zawsze zgadzać się co do godziny. Pewne odstępstwa od codziennego schematu są nieuniknione. Nie powodują one jednak większych problemów. Istotne jest jednak, aby poszczególne czynności pojawiały się w życiu dziecka zawsze w podobnym momencie dnia: rano, w południe czy wieczorem.
Ustalony rytm dnia należy dostosować do etapu rozwoju maluszka i w miarę potrzeb na bieżąco go modyfikować. Gdy konieczne jest wprowadzenie zmian w planie dnia, lepiej robić to stopniowo niż z dnia na dzień.
Warto wiedzieć, że na rytm dnia u dziecka istotnie wpływają nie tylko rytuały, ale również czynniki zewnętrzne. Aby ułatwić dziecku sen w nocy, trzeba tak rozplanować cały harmonogram, by w ciągu dnia maluszek miał jak największy dostęp do naturalnego oświetlenia. Nie należy w ciągu dnia zasłaniać okien. Czas przed południem najlepiej przeznaczyć na spacer z niemowlakiem. Wieczorem, tuż przed snem, powinniśmy natomiast ograniczyć ekspozycję dziecka na światło niebieskie. Gdy zbliża się pora usypiania, lepiej zgasić światło i przysłonić okna. Jeśli kąpiel niemowlaka odbywa się wieczorem, w łazience można zamontować specjalne żarówki o ciepłej barwie. Na rytm dzienny dziecka korzystnie oddziałuje też karmienie piersią – wraz z porą dnia w mleku matki zmienia się bowiem poziom melatoniny, która zawiaduje cyklem aktywności i czuwania. Dzięki melatoninie znajdującej się w pokarmie organizm maluszka otrzymuje czytelny sygnał, że właśnie zbliża się pora snu.
Stały rytm dnia w życiu dziecka – korzyści dla rodziców
Ustalenie stałego harmonogramu dnia niesie mnóstwo korzyści nie tylko dla dziecka, ale również dla jego rodziców. Stały rytm dnia pomaga uporządkować opiekę nad maluszkiem. Chroni przed nerwami związanymi z nieprzewidywalnym środowiskiem życia. Pozwala lepiej zaplanować swój dzień i maksymalnie wykorzystać wolny czas. Posługując się stałym schematem, młoda mama może wypracować efektywne sposoby zajmowania się dzieckiem. Dzięki temu momenty, w których niemowlak wypoczywa, jest w stanie wykorzystać na sen czy relaks. Wpływa to korzystnie na jej nastrój i samopoczucie fizyczne. Stały rytm dnia ułatwia też młodym mamom powrót do pracy. Sprawia, że mogą łatwiej wdrożyć do opieki nad maluszkiem inną osobę, nie dezorganizując przy tym całkowicie świata niemowlaka.
Rytuały pojawiające się w schemacie dnia silnie cementują więź między dzieckiem a jego rodzicami. Niejednokrotnie znacznie ułatwiają zajmowanie się maluszkiem jego rodzicom. Stały rytm dnia przeciwdziała problemom z usypianiem dziecka. Za jego sprawą niemowlak rzadziej marudzi i płacze. Stanowi więc najlepszą receptę na harmonijny rozwój dziecka i komfort życia jego rodziców.
Dołącz do naszego newslettera i otrzymuj informację o naszych nowościach.
Bonus na start: Zapisz się do naszego newslettera i otrzymaj 5% na zamówienie w naszym sklepie.
