Cesarskie cięcie a poród naturalny – co warto wiedzieć?

Zwieńczenie ciąży i początek wspólnego życia z maluszkiem – poród to wyjątkowe wydarzenie w życiu każdej kobiety, które zawsze budzi mnóstwo emocji. Tematem zagorzałych dyskusji wśród przyszłych mam jest wybór między porodem naturalnym a cesarskim cięciem. Jakie konsekwencje dla matki i dziecka niosą obie opcje? Co warto wiedzieć o porodzie naturalnym i cesarskim cięciu, by świadomie przygotować się do przyjścia na świat maluszka?

Poród naturalny ­– zalety i wady

Poród naturalny jest fizjologicznym zakończeniem ciąży. Następuje najczęściej w 40. tygodniu ciąży. Składa się z trzech faz: 

I – pojawienie się regularnych skurczów, którym towarzyszy obkurczanie się macicy. Faza ta trwa od kilku do kilkunastu godzin.

II – obejmuje okres od momentu pełnego rozwarcia szyjki macicy do urodzenia dziecka. Zwykle trwa około 2 godzin. W tej fazie dziecko przemieszcza się przez kanał rodny za sprawą skurczów macicy i wypychających ruchów przepony (parcie).

III – rozpoczyna się po urodzeniu dziecka. Obejmuje proces wydalenia łożyska dzięki skurczom macicy. Faza ta trwa zwykle do 30 minut.

Poród naturalny odbywa się w harmonii z organizmem matki i dziecka. Przyszła mama przez cały czas jest świadoma i aktywnie uczestniczy w przychodzeniu na świat maluszka. Już od pierwszych chwil od narodzin dziecka ma szansę nawiązywać z nim bliską więź. Podczas porodu naturalnego kobieta często może też liczyć na wsparcie partnera, którego obecność zwiększa poczucie bezpieczeństwa. Z reguły okres regeneracji po porodzie naturalnym jest krótki – już po kilku godzinach można wziąć prysznic czy zająć się maluszkiem, a po okresie połogu wrócić do aktywności fizycznej. Poród siłami natury rzadko powoduje poważne powikłania. Zmniejsza też ryzyko problemów z laktacją czy depresji poporodowej. Wydzielana po porodzie oksytocyna i kontakt dotykowy sprzyjają nawiązywaniu wyjątkowej relacji między dzieckiem i mamą. Po porodzie siłami natury nie pozostaje też nieestetyczna blizna na brzuchu, która dla wielu kobiet stanowi spory problem.

Poród naturalny ma też wiele zalet dla samego noworodka. Przejście przez kanał rodny pomaga w pozbyciu się z płuc płynu owodniowego, umożliwia kolonizację florą bakteryjną z dróg rodnych i ułatwia rozwój neurologiczny. Stres, jakiego doświadcza noworodek, pokonując kanał rodny, stanowi swoiste przygotowanie do warunków panujących na zewnątrz. 

Mimo istotnych zalet poród siłami natury budzi u wielu kobiet zrozumiały strach. Problemem jest przede wszystkim silny ból i wysiłek fizyczny, trwający czasem wiele godzin, na który trudno się przygotować. Dodatkowo poród naturalny może rozpocząć się niespodziewanie, co jeszcze zwiększa stres u przyszłej matki. Podczas porodu naturalnego konieczne może być też nacięcie krocza.

Jak przygotować się do porodu siłami natury?

• Nie bój się pytać. Już w okresie ciąży konsultuj wszystkie swoje wątpliwości z lekarzem prowadzącym.
• Skorzystaj z lekcji w szkole rodzenia, dzięki którym dokładnie poznasz przebieg porodu, nauczysz się prawidłowego oddychania i parcia. 
• Starannie zaplanuj miejsce porodu. Dowiedz się dokładnie, jakie warunki panują w placówce. Zasięgnij rady znajomych. Upewnij się, że ty i dziecko będziecie mieć zapewnioną dobrą opiekę. 
• Zawczasu skompletuj wyprawkę do szpitala dla matki i dziecka i spakuj torbę porodową.
• Poszukaj wsparcia. Poproś o towarzyszeniu w porodzie partnera lub inną bliską osobę. Porozmawiaj o swoich obawach z przyjaciółką czy doulą. 
• Ćwicz mięśnie Kegla ­– ułatwi to poród i regenerację po porodzie.

Cesarskie cięcie – zalety i wady

Cesarskie cięcie jest zabiegiem chirurgicznym polegającym na przecięciu powłok brzusznych i macicy. Wykonywane jest w znieczuleniu ogólnym lub zewnątrzoponowym. W pierwszym przypadku kobieta jest nieświadoma, w drugim zachowuje świadomość, jednak jest pozbawiona czucia od pasa w dół. Zabieg trwa około 30 minut. Cesarskie cięcie może być wykonywane w trybie planowym (gdy istnieją przeciwwskazania do porodu naturalnego lub na życzenie kobiety) lub nagłym (gdy niemożliwe jest zakończenie ciąży na drodze naturalnego porodu). 

Cesarskie cięcie standardowo wykonywane jest ze wskazań medycznych. Gdy poród naturalny jest niemożliwy lub ryzykowny, pozwala bezpiecznie przyjść na świat dziecku i uniknąć powikłań matce. Cesarskie cięcie często jest wykonywane rutynowo, dzięki czemu przyszła mama może przygotować się do wizyty w szpitalu. Zabieg nie wiąże się z bólem porodowym ani wysiłkiem fizycznym dla matki. Znajomość dokładnej daty cesarskiego cięcia i brak obaw przed bólem znacząco poprawiają komfort psychiczny przyszłych mam i sprawiają, że mogą ze spokojem oczekiwać na przyjście na świat maluszka.

Warto jednak pamiętać, że cesarskie cięcie, jak każdy zabieg chirurgiczny, stanowi poważną ingerencję w organizm kobiety. Choć pozwala uniknąć bólu porodowego, wiąże się z bólem pooperacyjnym, który może utrzymywać się nawet prze kilka tygodni. Długi okres regeneracji może utrudnić opiekę nad noworodkiem i pozbawić młodą mamę radości z przyjścia na świat maluszka. Cesarskie cięcie pozostawia też trwały ślady w postaci blizny na brzuchu. 

Poród tego typu niejako wyrywa dziecko z bezpiecznego środowiska, bez wcześniejszego przygotowania. Płyn owodniowy z dróg oddechowych maluszka musi zostać odessany. Noworodek zostaje również pozbawiony korzyści wynikających z przeciskania się przez kanał rodny, np. kolonizacji mikrobiomem matczynym. 

Jak przygotować się do cesarskiego cięcia?

• Przed podjęciem decyzji o cesarskim cięciu skonsultuj sprawę z lekarzem. Dowiedz się, czy istnieją przesłanki medyczne do zabiegu. Wyjaśnij swoje obawy, by świadomie podjąć odpowiednią decyzję.
• Starannie zaplanuj miejsce porodu.
• Wykonaj niezbędne badania.
• Skompletuj wyprawkę dla mamy i dziecka do szpitala i spakuj wszystkie niezbędne rzeczy. Pamiętaj, że pobyt w szpitalu po cesarskim cięciu jest dłuższy niż po porodzie naturalnym – zrób odpowiedni zapas potrzebnych rzeczy.
• Zawczasu poproś bliskich o pomoc po porodzie – pozwoli to im odpowiednio zorganizować swój czas czy wziąć urlop. 
• Pamiętaj o odpowiedniej diecie. Dzień przed zabiegiem zastosuj dietę lekkostrawną, pij dużo wody. Nie jedz nic w dniu zabiegu.