Kąpiel niemowlaka – jak się do niej przygotować? Poradnik

Kąpiel niemowlaka to jeden z tych zabiegów, które wzbudzają spore obawy u świeżo upieczonych rodziców. Kruchy i bezbronny maluszek w rękach zdenerwowanych i niepewnych dorosłych, którzy drżą o jego bezpieczeństwo – to rzeczywiście niezbyt dobre połączenie. Tymczasem kąpiel dziecka nie powinna jawić się jako przykry obowiązek, lecz raczej jako wspaniały rytuał cementujący rodzicielsko-dziecięcą więź. Jeśli podejdziemy do niej spokojnie, z pewnością nie przysporzy nam większych trudności. Jak zaplanować kąpiel niemowlaka? W jaki sposób się do niej przygotować?

Kąpiel niemowlaka – funkcje

Kąpiel niemowlaka to podstawowy zabieg pielęgnacyjny. Ma on jednak nie tylko wymiar higieniczny. Niesie także wiele korzyści dla rozwoju dziecka. Kąpiel stanowi doskonałą formę wielozmysłowej stymulacji niemowlaka. Dostarcza dziecku wielu nowych bodźców, niezbędnych do prawidłowego rozwoju. Wpływa dobroczynnie na rozwój zmysłu równowagi, dotyku, słuchu, wzroku. Wspomaga budowanie więzi między dzieckiem a rodzicami. Bliski kontakt dotykowy podczas kąpieli pogłębia związek maluszka z opiekunami, buduje przywiązanie i daje dziecku poczucie bezpieczeństwa. Kąpiel niemowlaka, która odbywa się o stałej porze, pełni też funkcję przyjemnego rytuału, porządkującego dzień maluszka i wyznaczającego stały rytm dnia. Może być formą relaksu i wyciszenia przed snem. 

Jak przygotować się do kąpieli niemowlaka?

Kąpiel niemowlaka stanie się dużo mniej stresująca, jeśli odpowiednio się do niej przygotujemy. Zabieg ten nigdy nie powinien odbywać się w pośpiechu czy nerwowej atmosferze. Jeszcze przed rozpoczęciem kąpieli warto przygotować wszystkie niezbędne akcesoria. Do kąpieli niemowlaka potrzebne nam będą: wanienka kąpielowa, mata antypoślizgowa, ręcznik kąpielowy (z kapturem), pieluszki tetrowe (do okrycia maluszka po kąpieli), myjka, chusteczki nawilżone, waciki do uszu, mydło lub żel dla niemowląt, oliwka do ciała lub balsam, puder, gaziki do przemywania pępka, maść do pupy, czysta pieluszka i ubranko dla dziecka. Co ważne – wszystkie produkty powinny znajdować się w zasięgu ręki, aby możliwe było ich wygodne i łatwe wykorzystanie. 

Przed kąpielą dziecka należy zadbać o warunki panujące w otoczeniu. Maluszki są szczególnie narażone na wychłodzenie po kąpieli. W miejscu, w którym będziemy kąpać niemowlaka, powinna panować temperatura około 24-25 ℃. Jeśli w pomieszczeniu jest chłodniej, można użyć piecyka, który umożliwi szybkie podniesienie temperatury. 

Dziecko najlepiej kąpać o stałej porze. Wielu rodziców preferuje wieczorne kąpiele – nie ma jednak ścisłych zaleceń co do pory tego zabiegu. Lepiej jednak nie kąpać maluszka bezpośrednio po karmieniu lub tuż przed nim. 

Wielu rodziców obawia się, że przez swój brak wprawy podczas kąpieli zrobi dziecku krzywdę. By zmniejszyć swój lęk, warto wcześniej wielokrotnie przećwiczyć zabieg, używając np. lalki. Pomocne mogą być też lekcje w szkole rodzenia, rady położnych czy asysta doświadczonych rodziców. 

Gdzie kąpać dziecko?

Zwykle najwygodniej jest kąpać niemowlaka w łazience. Jeśli jednak jej przestrzeń jest dosyć mała, kąpiel można przeprowadzić także w pokoju. Wanienkę dziecka najlepiej ustawić na stole lub blacie – dzięki temu łatwiej będzie przeprowadzić zabieg. Warto odpowiednio zaaranżować kącik kąpielowy dla maluszka. Tuż obok wanienki powinno znaleźć się miejsce do przewijania i przebierania dziecka. Przydatna może okazać się także szafka, w której zmieszczą się niezbędne do kąpieli środki higieniczne i pielęgnacyjne.

Jak często kąpać niemowlaka?

Częstotliwość kąpieli niemowląt jest przedmiotem gorących dyskusji. Jeszcze do niedawna powszechne było przekonanie, że maluszka należy kąpać codziennie. Dziś wielu specjalistów uważa, że wystarczające dla dziecka są 2-3 kąpiele w tygodniu. Częstotliwość kąpieli niemowlaka najlepiej więc dopasować do jego potrzeb. W utrzymaniu odpowiedniej higieny między kąpielami pomoże przemywanie ciała maluszka ręcznikiem namoczonym w ciepłej wodzie. 

Kąpiel niemowlaka – temperatura wody

Spory wpływ na komfort dziecka w czasie kąpieli i jego przyszłe nastawienie do zabiegu ma odpowiednia temperatura wody. Optymalna temperatura wody do kąpieli niemowlaka to 36-37 ℃. Aby sprawdzić, czy woda jest odpowiednio nagrzana, warto zanurzyć w niej łokieć – powinno być wtedy odczuwalne przyjemne ciepło. Do dokładniejszego określenie temperatury wody można posłużyć się termometrem kąpielowym. 

Kąpiel niemowlaka – kosmetyki

Skóra niemowlaka wymaga specjalnej pielęgnacji. Warto pamiętać, że ma ona wyższy odczyn niż u dorosłych, jest też znacznie delikatniejsza i skłonna do podrażnień. Do kąpieli niemowlaka należy używać wyłącznie delikatnych kosmetyków dostosowanych do wieku dziecka. Warto zwracać uwagę na skład preparatów – unikać środków zawierających substancje potencjalnie uczulające i drażniące. Nie należy stosować też zasypek z talkiem – negatywnie wpływających na układ oddechowy. Pielęgnację ciała maluszka ułatwią preparaty z emolientami – zapewniające odpowiednie nawilżenie skóry. Podczas kąpieli dzieci w wieku poniżej 1. roku życia nie jest konieczne używanie szamponu. 

Kąpiel niemowlaka – krok po kroku

1. Oczyszczanie twarzy niemowlaka

Kąpiel niemowlaka rozpoczynamy od dokładnego oczyszczenia jego twarzy. Do mycia oczu najlepiej użyć gazika zamoczonego w roztworze soli fizjologicznej. Oczy należy przemywać w kierunku od zewnętrznego do wewnętrznego kącika. Po oczyszczeniu oczu delikatnie przecieramy wilgotnym wacikiem zewnętrzne okolice noska i uszu niemowlaka. Jeśli konieczne jest oczyszczenie noska od wewnątrz, powinniśmy użyć do tego gruszki lub aspiratora. Nie należy oczyszczać uszu za pomocą patyczków kosmetycznych – łatwo uszkodzić nimi błonę bębenkową. Na koniec wilgotnym wacikiem oczyszczamy całą twarz maluszka i osuszamy ją, przykładając ręcznik. Zabieg oczyszczania twarzy niemowlaka można wykonać jeszcze przed zanurzeniem maluszka w wodzie.

2. Kąpiel niemowlaka w wanience

Po oczyszczeniu twarzy maluszka możemy umieścić go w wanience. Dziecko należy stopniowo i powoli zanurzać w wodzie, najlepiej w pozycji bocznej, zaczynając od nóżek. Podczas wkładania maluszka do wody, powinniśmy trzymać jedną rękę pod jego główką i karkiem, a drugą pod pośladkami. Kiedy dziecko znajdzie się już w wanience, możemy delikatnie wyjąć dłoń spod pupy. W trakcie kąpieli cały czas przytrzymujemy dziecko pod pleckami, tak by jego główka znajdowała się na naszym przedramieniu. Dziecko myjemy myjką lub dłonią. Kolejno oczyszczamy główkę, szyję, brzuszek, pupę i nóżki maluszka. Podczas spłukiwania powinniśmy uważać, by woda nie dostała się do oczu i uszu niemowlaka. Najlepiej polewać dziecko wodą z kubka. Kąpiel w pierwszych miesiącach życia dziecka nie powinna trwać zbyt długo – wystarczy kilka minut.

3. Osuszanie ciała niemowlaka po kąpieli

Po kąpieli pewnym ruchem chwytamy maluszka pod pachami – plecami do siebie – i wyjmujemy z wanienki. Dokładnie otulamy maluszka ręcznikiem i osuszamy, dotykając jego ciała ręcznikiem. Zaczynamy od główki. Nie pocieramy skóry. Zwracamy szczególną uwagę na fałdki na udach, miejsca pod kolanami, w zgięciach między łokciami i szyję. 

4. Pielęgnacja ciała niemowlaka po kąpieli

Ostatnim elementem zabiegu jest pielęgnacja ciała niemowlaka po kąpieli. Po osuszeniu skóry dziecka, na pupę nanosimy środek przeciw odparzeniom. Jeśli skóra niemowlaka jest sucha, możemy zaaplikować na nią balsam lub oliwkę. Włoski maluszka przeczesujemy szczotką z naturalnego włosia. Nie powinniśmy także zapomnieć o pielęgnacji pępka. Po kąpieli należy osuszyć go gazikiem i odkazić.