Przygotowanie do porodu – kiedy zacząć i co robić?

Poród wielu przyszłym rodzicom jawi się jako zupełnie nieprzewidywalne doświadczenie, które trudno jakkolwiek zaplanować. Nie znaczy to jednak wcale, że przyszła mama nie ma żadnego wpływu na to, jak będzie wyglądał jej poród. Wręcz przeciwnie – odpowiednie przygotowanie do porodu może uczynić przyjście na świat maluszka dużo łatwiejszym i mniej stresującym. Jak dobrze przygotować się do porodu?

Zajęcia w szkole rodzenia

Uczęszczanie na zajęcia w szkole rodzenia to jeden z najważniejszych elementów kompleksowego przygotowania do porodu. Podczas spotkań przyszli rodzice mogą dowiedzieć się wszystkich niezbędnych informacji na temat rozwoju maluszka, przebiegu porodu i połogu oraz zasad opieki nad noworodkiem. Zajęcia prowadzone przez ekspertów (psychologów, położników) są doskonałą okazją do rozwiania wątpliwości, znalezienie wiarygodnych odpowiedzi na trudne pytania czy obalenia niektórych często słyszanych mitów. Niewątpliwym atutem zajęć w szkole rodzenia jest jednak ich praktyczny wymiar. Nie ograniczają się one tylko do teoretycznych wykładów. Udział w nich pozwala krok po kroku nauczyć się prawidłowego parcia, technik oddychania, sposobów łagodzenia bólu porodowego, a także przewijania, karmienia czy kąpania noworodka. Szkoła rodzenia to też miejsce integracji przyszłych rodziców, którzy mogą dzielić się swoimi rozterkami i problemami z osobami przeżywającymi podobne trudności. Wspólne zajęcia nierzadko są początkiem wieloletnich znajomości, a nawet przyjaźni. Do szkoły rodzenia można uczęszczać od około 20. tygodnia ciąży. Zajęcia zwykle odbywają się w małych grupach i trwają kilka tygodni. Do szkoły rodzenia przyszła mama może chodzić wraz z mężem, inną bliską osobą (np. przyjaciółką) lub samodzielnie. Udział w zajęciach w szkole rodzenia jest szczególnie przydatny dla mam, które przygotowują się do przyjścia na świat pierwszego dziecka. Choć zajęcia przygotowują do porodu siłami natury, mogą uczęszczać na nie także kobiety, które mają rodzić poprzez cesarskie cięcie – wyniosą ze spotkań choćby cenną wiedzę na temat pielęgnacji noworodka. Mamy, które nie chcą uczestniczyć w zajęciach grupowych, mogą skorzystać z lekcji indywidualnych. 

Ćwiczenia mięśni Kegla

Ćwiczenie mięśni dna miednicy może znacznie ułatwić i przyspieszyć poród oraz zapobiec wielu dolegliwościom poporodowym (np. pęknięciu krocza, nietrzymaniu moczu). Mięśnie dna miednicy zlokalizowane są między kością łonową i guziczną – otaczają pochwę, cewkę moczową i odbyt. Ich główną rolą jest podtrzymywanie narządów jamy brzusznej. Ćwiczenia Kegla są szczególnie istotne dla kobiet przygotowujących się do porodu. Pozwalają poprawić napięcie i siłę mięśni dna miednicy, dzięki czemu II faza porodu staje się krótsza i mniej bolesna. Trening Kegla zapobiega także nadmiernemu rozluźnieniu się mięśni na skutek ciąży i porodu. Ćwiczenia mięśni Kegla nie wymagają żadnego przygotowania. Można wykonywać je o dowolnym czasie i niemal w każdym miejscu. Same ćwiczenia są bardzo proste i polegają na napinaniu i rozluźnianiu mięśni dna miednicy, bez napinania mięśni brzucha, pośladków i ud, przy zachowaniu normalnego rytmu oddychania. Pojedyncza seria powinna składać się z 10 powtórzeń. Ćwiczenia można wykonywać w pozycji siedzącej lub leżącej. Ćwiczenia mięśni Kegla należy kontynuować również po porodzie – przez przynajmniej 2-3 miesiące. 

Ćwiczenia oddechowe

Prawidłowe oddychanie podczas porodu zapewnia właściwe natlenienie, ułatwia rozwarcie szyjki macicy, dodaje sił, uśmierza ból i przyspiesza akcję porodową. Jeszcze przed porodem warto nauczyć się prawidłowych technik oddychania. Najlepiej ćwiczyć je pod okiem fachowców, np. w szkole rodzenia. Ćwiczenia dla ciężarnych muszą być dostosowane do etapu ciąży – warto więc przed ich rozpoczęciem skonsultować się z lekarzem. Ćwiczenia oddechowe mogą być wykonywane od początku ciąży aż do samego porodu. Warto wykonywać je w przewiewnym pomieszczeniu lub na zewnątrz – w pozycji zarówno siedzącej, jak i stojącej. Trening powinien obejmować m.in. oddychanie torem brzusznym oraz oddychanie głębokie zsynchronizowane z ruchami ciała (np. unoszeniem i opuszczaniem rąk).

Aktywność fizyczna przed porodem

Aktywność fizyczna może skutecznie wspomóc przygotowanie do porodu. Regularne ćwiczenia fizyczne wzmacniają mięśnie całego ciała, dotleniają organizm, zwiększają wydolność układu oddechowego, poprawiają kondycję fizyczną i samopoczucie psychiczne. Jakie ćwiczenia fizyczne polecane są przyszłym mamom? Dobroczynny wpływ na organizm kobiet w ciąży może mieć joga lub pływanie. Warto wykonywać również ćwiczenia wzmacniające mięśnie nóg czy rozszerzające kanał rodny (np. kucanie w rozkroku). Wszelkie ćwiczenia powinny odbywać się za zgodą lekarza. Nigdy nie należy nadmiernie forsować organizmu – warto wykonywać ćwiczenia w umiarkowanym tempie. 

Relaksacja przed porodem

Lęk i stres przed porodem towarzyszą większości przyszłych mam. Nie można jednak ulegać czarnym myślom i snuć w głowie negatywnych scenariuszy. Spokój jest sprzymierzeńcem każdej kobiety oczekującej na przyjście na świat maluszka. W trakcie ciąży w codziennym harmonogramie dnia nie może zabraknąć wyciszających i relaksujących czynności. Sposobów na relaks dla ciężarnych jest wiele. Medytacja, długi spacer, masaż, słuchanie ulubionej muzyki, rozmowa z przyjaciółką, wyjście do kina, joga – to tylko niektóre sposoby na walkę ze stresem przed porodem. 

Masaż krocza

Masaż krocza to jeden z najlepszych sposobów na przygotowanie się do porodu. Dzięki niemu można poprawić elastyczność i ukrwienie tkanek oraz zwiększyć ich odporność na rozciąganie. Masaż krocza wykonywany w ciąży łagodzi dolegliwości podczas porodu i ogranicza ryzyko nacięcia lub pęknięcia krocza. Warto wykonywać go od 34. tygodnia ciąży aż do porodu. Masaż krocza powinien składać się z rozciągania pałacami ścianek pochwy i uciskania okolicy między wejściem do pochwy a odbytem. Najlepiej przeprowadzać go po kąpieli, z użyciem naturalnych olejków (np. migdałowego, z oliwek, z pestek winogron). Przed rozpoczęciem masażu warto skonsultować się z lekarzem – niewskazane jest jego wykonywanie w przypadku infekcji intymnych, krwawień z dróg rodnych czy przedwczesnych skurczów.

Wybór miejsca porodu 

Wybór miejsca porodu to jedna z najważniejszych decyzji, jaką musi podjąć każda przyszła mama. Poród powinien odbywać się w komfortowych i bezpiecznych warunkach, w otoczeniu wykwalifikowanego personelu, któremu można w pełni zaufać. Należy więc zawczasu poszukać takiego miejsca. Najlepiej odwiedzić kilka placówek, porozmawiać z personelem, obejrzeć salę porodową – znacznie ułatwi to podjęcie odpowiedniej decyzji. 

Zakup wyprawki do szpitala dla mamy i dziecka

Kompletowanie wyprawki do szpitala dla mamy i dziecka oraz pakowanie torby do porodu to nieodzowny element dobrego przygotowania do porodu. Nigdy nie należy zwlekać z zakupem niezbędnych rzeczy do porodu – warto kompletowanie wyprawki zacząć przynajmniej 3-4 miesiące przed terminem narodzin dziecka. Najpóźniej 4.tygodnie przed porodem należy spakować torbę do szpitala. W kompletowaniu wyprawki i pakowaniu torby do porodu powinien uczestniczyć partner rodzącej – dzięki temu będzie mógł służyć pomocą w szpitalu. W wyprawce dla mamy i dziecka muszą znaleźć się m.in.: dokumenty, koszule do porodu i karmienia piersią, biustonosze do karmienia piersią, majtki poporodowe, akcesoria higieniczne i kąpielowe, ubranka dla maluszka (body, czapeczki, skarpetki, pajacyki, rękawiczki). Można zabrać ze sobą również ulubioną książkę czy odtwarzacz z relaksującą muzyką. 

Przygotowanie ciała do porodu

Aby dobrze przygotować się do porodu, przez całą ciążę nie można zapominać o odpowiedniej pielęgnacji, racjonalnym żywieniu i optymalnej dawce snu. W okresie przed porodem zalecana jest dieta lekkostrawna, pozbawiona produktów smażonych i wzdymających. Przed przybyciem na porodówkę warto wziąć prysznic, zmyć lakier do paznokci (jest to niezbędne do kontrolowania wysycenia krwi tlenem za pomocą pulsoksymetru) oraz usunąć kolczyki z pępka czy okolic intymnych. Dodatkowo przed porodem można przeprowadzić depilację okolic intymnych i wykonać lewatywę – decyzja o wykonaniu tych zabiegów pozostaje w gestii przyszłej mamy.

Uporządkowanie niezałatwionych spraw

Jeszcze przed porodem warto uporządkować wszystkie niezałatwione sprawy. Przyjście na świat maluszka jest na tyle silnym przeżyciem, że lepiej aby w tym szczególnym czasie po porodzie nic niepotrzebnie nie zaprzątało uwagi świeżo upieczonej mamy. Niedokończony remont mieszkania, nieprzygotowany pokój dla noworodka, niewyjaśnione sprawy w pracy – należy unikać tego typu zmartwień na sali porodowej. W ostatnich tygodniach przed porodem szczególnie potrzebne jest wsparcie bliskich osób, które mogą odciążyć przyszłą mamę w załatwienie bieżących spraw i ostatnich przygotowaniach do powitania na świecie maluszka.